De oorlog van overmorgen

Recensie van Call of Duty: Advanced Warfare

Deze recensie stond op 11 november in nrc.next, de zes wetenswaardigheden eronder in de krant van 4 november. Beide artikelen werden ook gepubliceerd in NRC Handelsblad. Download de nrc.next-PDF’s: recensie, wetenswaardigheden.

Aan het begin van Call of Duty: Advanced Warfare moet je de president van Amerika redden in zijn buitenverblijf Camp David. Dat mislukt jammerlijk; gelukkig is het maar een simulatie. Dankzij holografische projectie kunnen er in de enorme hal waarin je je bevindt allerhande trainingen worden uitgevoerd. Je mag het gewoon nog een keer proberen.

Advanced Warfare – de nieuwste versie van ’s werelds populairste schietgame sinds 2007 – speelt zich veertig jaar in de toekomst af, en de ontwikkelaars gaan er prat op dat al het wapentuig en andere technologie is gebaseerd op echt onderzoek en echte prototypes. Als je weet dat games ook nu al worden gebruikt om soldaten te trainen, zorgt dat voor een aardig Droste-effect: als je de holografische president redt, speel je in feite de Call of Duty van de toekomst… terwijl je Call of Duty speelt.

Call of Duty: Advanced Warfare

Als dit de toekomst van oorlog is, dan gaat oorlog sowieso steeds meer op games lijken. Neem het exoskelet dat je draagt als soldaat Jack Mitchell. Dit stelt je in staat om met grote kracht opzij te duiken, enorme sprongen te maken, van grote hoogte te vallen, en zelfs met een soort harpoen in één keer naar verder gelegen plekken te vliegen.

Bovendien mag je regelmatig drones inzetten, zoals in de fraaie Griekenland-missie waarin je rond een glazen kantoorgebouw zweeft en een infiltratieteam bijstaat. Als Mitchell sta je het onbemande vliegtuig een paar honderd meter verderop vanaf een balkon te besturen, op je tablet natuurlijk. Het is een game in een game.

Dan zijn er nog de ‘exo challenges’; als je bijvoorbeeld een bepaald aantal vijanden met een hoofdschot om het leven brengt, krijg je een munt waarmee je je exoskelet kunt upgraden. Noem het de gamification van oorlogsvoering, waarbij de gevechtsuitrusting van de militair hem continu aanspoort om vooral nog wat meer om zich heen te schieten.

Call of Duty: Advanced Warfare

Een spel waarin soldaten met jetpacks door de levels stuiteren en muntjes verzamelen had kunnen aanvoelen als een stripboek, maar de makers brengen het met dodelijke ernst. En alle ‘playful warfare’ ten spijt blijft de gameplay verschrikkelijk rigide: ren je vooruit, dan word je onherroepelijk afgestraft. Call of Duty wil nu eenmaal dat je precies zo speelt als in het draaiboek staat. In één situatie moest ik een snelweg oversteken en bleef ik maar doodgaan; het bleek dat ik dit niet rechts van de tegenstanders aan de overkant moest doen, maar links… [Postscriptum: Conan O’Brien had ook moeite met dit segment.]

Ook onveranderd is het moordtempo waarin locaties en missiedoelen elkaar afwisselen, een ADHD-spektakel dat doet denken aan James Bond van vóór Casino Royale, inclusief een stel larger than life opperboeven. Het ene moment strijd je in een kapotgeknald Detroit tegen enorme spinnentanks en zwermen vijandige drones, het volgende beklim je een wolkenkrabber-in-aanbouw in Nieuw Bagdad. Nog wat later moet je zien te ontsnappen uit een ijsgrot. Sommige levels zijn zo onderhoudend dat je er graag nog even zou willen blijven hangen, maar ze zijn zo weer voorbij.

Zo blijft de ‘campaign’ voor één speler een soort flitsende trailer voor het echte werk, de online multiplayerstand. Die is bijna oneindig speelbaar, mede door de nieuwe dynamiek van het exoskelet. Toch jammer, want Advanced Warfare had alles in zich voor een goed verhaal over de oorlog van overmorgen.

Call of Duty: Advanced Warfare is sinds 4 november verkrijgbaar voor Xbox One, PlayStation 4, Xbox 360, PlayStation 3 en Windows. Ontwikkelaar: Sledgehammer Games. Uitgever: Activision. 2/5 ballen.

Call of Duty: Advanced Warfare

1. We schrijven het jaar 2054

De eerste Call of Duty’s gingen over de Tweede Wereldoorlog. Vanaf Modern Warfare in 2007 kwam daar hedendaagse oorlogsvoering voor in de plaats. Prompt schoten de verkopen omhoog, van de paar miljoen van eerdere delen naar 13 miljoen stuks. Toppunt was Modern Warfare 3 in 2011: 26 miljoen. Sindsdien is de reeks over zijn piek heen, Call of Duty: Ghost dipte afgelopen najaar voor het eerst in jaren onder de twintig miljoen. Advanced Warfare gooit het daarom over een andere boeg en speelt veertig jaar in de toekomst.

2. Sledgehammer Games staat aan het roer

Na het uiteenvallen van grondlegger Infinity Ward, een paar jaar geleden, is Advanced Warfare de eerste Call of Duty die helemaal is gemaakt door de nieuwe studio Sledgehammer Games, opgericht door de gameveteranen achter ruimtehorrorgame Dead Space. Zij kregen drie jaar de tijd, in plaats van de gebruikelijke twee, en hebben de extra tijd benut door de achterliggende technologie en het spelontwerp onder handen te nemen. Sledgehammer werkte eerder aan een (afgelaste) actie-avonturenvariant op Call of Duty; deze invloed zie je terug in de exoskeletten die de soldaten van superkrachten voorzien.

3. Dit is de échte toekomst van oorlogsvoering

Het wapentuig van 2054 is niet uit de duim gezogen, zeggen de makers. Alles is gebaseerd op bestaande prototypes en onderzoek. Dus ook de exoskeletten, die in eenvoudigere vorm al worden gebruikt op scheepswerven. En de hoverbikes. En de kilometers grote holografische projecties. En ja, zelfs de electropuls-schokgolfwapens. Daarentegen werd de teleporteergranaat, die je na de explosie naar het rampgebied flitste, uit het spel gehaald. Want sciencefiction. Om de over the top actie van accurate details te voorzien werkte Sledgehammer samen met futurologen en oorlogsdeskundigen. De verhaallijn, rond een machtige private military contractor (PMC) à la Blackwater, ontstond in een brainstormsessie met dergelijke denkers.

Call of Duty: Advanced Warfare

4. Kevin Spacey speelt de bad guy

Die PMC heet Atlas, en het bedrijf wordt machtig nadat een terroristische organisatie overal op aarde kernreactoren laat ontploffen. Lokale legers zijn lamgelegd, en Atlas-CEO Jonathan Irons speelt hier op in door de wereldwijde oorlogsbehoefte te benaderen als groeimarkt. Irons wordt gespeeld door Kevin Spacey, die volgens de game-ontwikkelaars niet alleen zijn regels insprak en middels motion-capture zijn fysieke spel liet vastleggen, maar ook hielp het script te verbeteren.

5. Samen online knallen is belangrijker

Hoeveel moeite er ook wordt gestoken in de singleplayerverhaallijn, spelers besteden toch verreweg de meeste tijd aan de multiplayercomponent. Met de wendbaarheid van de nieuwe ecoskeletten belooft die sneller en dynamischer dan ooit te worden. In totaal zijn er twaalf multiplayervarianten, waaronder het nieuwe Uplink, waarin je een satellietcommunicatiemodule moet veroveren. En heel welkom voor de wat minder kwieke spelers: er is nu een vrije oefenstand, waarmee je het effect van ‘inloggen en direct door je kop geschoten worden’ zou moeten kunnen temperen.

6. Call of Duty inspireert inmiddels ook het leger

Hoewel Advanced Warfare mede dankzij militair advies tot stand kwam, is de informatiestroom de andere kant op waarschijnlijk groter. Het Amerikaanse leger gebruikt al sinds de jaren tachtig schietspellen ter inspiratie en training, met werfgame America’s Army als bekendste voorbeeld. Van zo’n innige verstrengeling is bij Call of Duty voor zover bekend geen sprake, maar onlangs berichtte The Guardian wel over Dave Anthony. Deze schrijver/producer was opgevallen met zijn Tweede Koude Oorlog-verhaallijn in Call of Duty: Black Ops 2. Inmiddels adviseert hij het Pentagon over potentiële toekomstige dreigingen.