Eerst de 2,5 miljoen, toen het idee van Broken Age

De Kickstarter-truc van Tim Schafer

Dit artikel stond op 20 januari in NRC Handelsblad en op 31 januari in nrc.next, in iets langere vorm. Download de NRC-PDF.

“Ik voel me voor het eerst in mijn leven succesvol,” zegt de Amerikaanse gamedesigner Tim Schafer in de eerste aflevering van de documentairereeks waarin het maakproces van zijn jongste spel is vastgelegd. “Niet dat ik voorheen dacht dat ik een mislukking was. Eerder een alternatief.”

Tim Schafer

Het is een opvallende uitspraak voor een van ’s werelds bekendste spellenmakers. Schafer (1967) verdiende in de jaren negentig zijn strepen bij LucasArts met onder andere The Secret of Monkey Island, Full Throttle en Grim Fandango. Fraai getekende avonturenspellen met een rustig speeltempo en een origineel, humoristisch verhaal.

Helaas, Schafers zogenaamde point and click adventures raakten uit de mode bij uitgeverijen, en toen hij zijn eigen studio Double Fine begon, moest hij zich aan diverse andere genres wagen. Zijn games kregen meestal positieve kritieken, maar verkochten minder goed.

In maart 2012 had Schafer eindelijk weer een bona fide hit te pakken, terwijl de ontwikkeling nog niet eens was begonnen. Via Kickstarter.com, dat het makkelijk maakt om te doneren aan interessante projecten, haalde hij bijna 2,5 miljoen euro op bij 87.000 van zijn grootste liefhebbers. Terwijl hij om slechts drie ton had gevraagd. De game-industrie keek met grote belangstelling toe; zoiets was nooit eerder vertoond.

Het was niet de eerste geslaagde crowdfunding voor een game, maar wel de eerste die zo’n smak geld ophaalde. Ook bijzonder: de meeste Kickstarter-projecten hebben een gedetailleerde pitch, maar die van Schafer was blanco. Zou het niet gaaf zijn als mijn team en ik weer eens een ouderwetse adventure zouden maken? De fans steunden hem blind.

Pas toen het geld binnen was, schreef hij de eerste ideeën op. Het gehele creatieve proces wordt vastgelegd in een documentairereeks van inmiddels meer dan acht uur. Die is beschikbaar voor de donateurs en komt later ook op de markt, meldt de producent.

Het is een waardevol document: we zien een ervaren maker, zonder enige faalangst, die verlost van het juk van sturende uitgeverijen zijn eigen richting kan kiezen. Hij hoeft zich enkel te bekommeren om het eindproduct. Op de vraag of hij druk voelt, van fans die bijna live meekijken, reageert Schafer verontwaardigd. “Vóór dit project stond ik op het punt om twintig medewerkers te ontslaan,” zegt hij. “Dat is pas druk.”

Broken Age

Toch was er halverwege 2013 slecht nieuws. De beloofde productietijd van zes tot acht maanden was zwaar overschreden. Erger nog: het geld was op. Met het extra budget waren er té grote plannen gemaakt. Besloten werd het spel, inmiddels onder de naam Broken Age, te splitsen. Wie nu het eerste deel koopt, krijgt het tweede deel later dit jaar gratis.

Kan de truc herhaald worden? Zeker. Schafers succes zorgde destijds voor een golf van Kickstarter-games. Bijna dertig gameprojecten haalden inmiddels een miljoen of meer op. Veel van die grote hoos begint nu uit te komen, zoals The Banner Saga, dat een maand na Broken Age een half miljoen euro verzamelde.

En waar Schafers 2,5 miljoen twee jaar geleden voor een sensatie zorgde, daar staat de teller van ruimtegame Star Citizen momenteel al op 27,5 miljoen, overigens buiten Kickstarter om. Dat spel wordt gemaakt door Chris Roberts, net als Schafer een oude bekende in de gamewereld.

Dit wil nog niet zeggen dat crowdfunding een wondermiddel is. Vrijwel alle Nederlandse gamestudio’s die zich eraan waagden, strandden. Het Utrechtse Ronimo had wel succes: via Kickstarter haalden zij afgelopen september 250.000 euro op met Starstorm, een uitbreiding voor hun al populaire Awesomenauts.

Crowdfunding lijkt dus vooral nuttig voor wie al bekend is. Makers als Tim Schafer: te klein voor de uitgeverijen, maar een grote held voor zijn fans.

Broken Age

Recensie: Broken Age

Vella kan ieder moment worden geofferd aan een monster, in een rustiek dorp. Shay verveelt zich stierlijk in een ruimteschip, waar hij kinderlijke missies moet uitvoeren. Op ieder moment kun je tussen ze schakelen. Dat is leuk omdat je langzaam verbanden begint te zien tussen de twee totaal verschillende werelden, maar ook omdat je zo gemakkelijk afleiding vindt als je niet verder komt in één verhaal. Broken Age is prachtig handgeschilderd en goed geschreven, maar aan de basisformule van de adventure game is niet gemorreld. Nog steeds doorzoek je omgevingen, combineer je objecten en voer je gesprekken op zoek naar hints. Zo’n actieloze game zal niet aan iedereen besteed zijn: het is tegelijk een oceaan van rust en stiekem een beetje saai.

Broken Age
Van: Double Fine
Voor: Windows, OS X, Linux
3/5 ballen