Amusante speeltuin voor zogenaamde hackers

Recensie van Watch Dogs

Deze recensie begon als artikel in NRC Handelsblad, op 2 juni. Voor nrc.next is de tekst later die week uitgebreid tot het onderstaande. Download de next-PDF.

Naar deze game werd jarenlang reikhalzend uitgekeken. De belofte: een grimmig near future-spel met een open stad in de traditie van Assassin’s Creed en Grand Theft Auto maar dan nog mooier, waarin je als hacker alles naar je hand zou kunnen zetten. Na een uitstel vorig jaar lag Watch Dogs afgelopen week dan eindelijk in de winkels.

Watch Dogs

Mooi is het Chicago van Watch Dogs inderdaad, hoewel het er klinisch schoon bij ligt. Tegelijk is de stadse simulatie weinig overtuigend: politieauto’s rammen je meedogenloos en mede-inwoners slaken om de haverklap kreten als je ze van meters afstand kennelijk laat schrikken. Vervolgens lopen ze rustig verder.

Ook de structuur van het spel is rommelig. Het scherm staat vol met willekeurige informatie over passanten, optionele missies en herinneringen aan apparaten die je kunt manipuleren. Want dat is het unieke verkooppunt: met een druk op de knop open je bruggen, ontregel je stoplichten en laat je paaltjes de weg versperren. En door een beveiligingscamera te activeren kun je de omgeving vanuit een ander gezichtspunt doorzoeken, en zelfs naar andere camera’s springen.

Watch Dogs

Deze mogelijkheid komt pas tot zijn recht in de hoofdmissies, waarin je gebieden vol bewakers moet trotseren. Vanuit een schaduwrijk hoekje kun je van alles laten ontploffen door het te ‘hacken’, waaronder zelfs de bewakers. Hier is de game op zijn sterkst; het is leuk en tactisch enigszins interessant om ongezien de boel op stelten te zetten.

Al heeft het met hacken natuurlijk weinig te maken. De werkwijze van hoofdpersoon Aiden Pearce is het hedendaagse equivalent van stiekem het tv-kanaal van de buren veranderen; hij doet het met zijn smartphone vanaf het trottoir, terwijl een beetje cybercrimineel overal ter wereld zal werken behálve op de plaats delict.

Watch Dogs

Sowieso slaat Watch Dogs de plank mis in zijn thematiek. Dat is niet uniek: grote gameproducties zeggen zelden iets zinnigs over actuele thema’s, terwijl de marketing rond het spel dat vaak wel beweert. “Watch Dogs kan binnenkort realiteit zijn,” kopte een persbericht van uitgever Ubisoft. Het hacken van infrastructuur dreigde ook in Nederland te gaan gebeuren, meldden ‘cybersecurity-experts’, ongetwijfeld in de arm genomen om het spel een zweem van relevantie mee te geven.

Actueel relevant is dit spel echter niet. Anno 2014 weten we dat het bij digitale informatie draait om het doorspitten van ontzaglijke bergen data. Op de zoekresultaten wordt vervolgens een arrestatieteam afgestuurd, of een onbemand vliegtuig. Maar van dit gegeven is in Watch Dogs geen spoor te bekennen.

Kleinere games doen het een stuk beter. In République, een vijfdelige reeks waarvan eind vorig jaar het eerste deel verscheen, kun je ook van camera naar camera springen, met als essentieel verschil dat je daarbij nooit je veilige zenuwcentrum verlaat.

En de Italiaanse activistische gamemaker Paolo Pedercini bracht in 2012 al Unmanned uit, over het bizarre gespleten bestaan van dronepiloten. Van het ene op het andere moment schakelen zij tussen hun normale omgeving en een hard, ambigu oorlogsgebied.

Die games trekken een parallel tussen moderne soldaten-op-afstand en gamers, die zich eveneens in twee verschillende werelden bevinden. Het suggereert dat games zich bij uitstek voor dit onderwerp lenen.

Waarom Watch Dogs er met zijn miljoenenbudget dan toch zo’n potje van maakt? Misschien omdat de ontwikkeling vijf jaar geleden al begon, toen de wereld er nog anders uitzag. Of zou het zo kunnen zijn dat de makers simpelweg geen commentaar op de surveillancestaat hebben willen geven? Zonder actuele inhoud is de game vermakelijk genoeg, maar het blijft een gemiste kans, die een teleurstellend gebrek aan inhoudelijke ambitie lijkt aan te duiden.

Watch Dogs
Van: Ubisoft Montreal
Voor: Windows, PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360, Xbox One
3/5 ballen