Op zoek naar de kracht van de PlayStation 4
Een ingekorte versie van dit artikel stond op 28 november in nrc.next en NRC Handelsblad. Download de nrc.next-PDF.
Voor een ongetraind oog is de extra power van de PlayStation 4 (PS4) niet meteen zichtbaar. Diverse toevoegingen op software- en hardwarevlak ten spijt is dát toch het primaire bestaansrecht van iedere nieuwe console, en het eerste waarnaar je op zoek gaat als je hem mag testen.
In vlaggenschipgame Killzone: Shadow Fall, een sciencefictionshooter, vind je dezelfde first person-camera, dezelfde synthetische omgevingen, dezelfde houterige personages. Van fotorealisme is nog altijd geen sprake. Aanvankelijk kijk je vooral naar de kleurrijke artdirection, de imponerende architectuur, die doet denken aan de hoekige PS4 zelf, en high concept-setting Vekta City, gebouwd op een stuwdam met in het midden een soort Berlijnse Muur. Die zeggen meer over de creatieve ambitie van Amsterdamse ontwikkelstudio Guerrilla dan de rekenkracht van het apparaat.
Maar dan begint de filmische introductie. De camera vliegt de lucht in en kijkt neer op de stad. Tientallen wolkenkrabbers komen tegelijkertijd in beeld, het zonlicht weerkaatst op de transparante puien, zonder enige hapering. Ja, hier kun je er moeilijk omheen. Dit is de kracht van de PS4.
Je kunt de klok er sinds begin jaren negentig op gelijkzetten: elke vijf à zes jaar is het tijd voor een nieuwe generatie spelcomputers. Een mooie balans tussen voortschrijdende technologie en de drang om steeds weer nieuwe apparaten op de markt te brengen; anders dan bij pc’s is je aanschaf niet al achterhaald op het moment dat je de winkel uitloopt.
Maar dan moet er wel een duidelijke sprong zijn. Consoletechnologie heeft last van de wet van de afnemende meeropbrengst: ook al is de PS4 volgens Sony tien keer sneller dan de PS3, de beelden zijn niet tien keer mooier. Daarbij is er geen nieuwe drager, zoals cd-rom bij de PS1, dvd bij de PS2 en Blu-ray bij de PS3. Ook de HDMI-stekker, voor het hoge-resolutiebeeld van HD-televisies, bleef hetzelfde. Al zal het ideaal van 1920 bij 1080 pixels die zestig keer per seconde worden ververst, voor optimaal gedetailleerde en soepele graphics, vaker worden waargemaakt. En zal er, zoals bij Vekta City, meer complexiteit zitten áchter de pixels: hoeveel individuele objecten er zichtbaar zijn, hoe die worden belicht en hoe ze op elkaar reageren.
Zoals gebruikelijk bij consoles zullen de games met de jaren beter laten zien waartoe de PS4 in staat is, althans, als hij succesvol is en makers zich toeleggen op de ontwikkeling ervoor. De eerste tekenen zijn positief: in de VS wisten de PS4 en concurrent Xbox One (hier pas in 2014) allebei in één dag een miljoen exemplaren te verkopen. Er is duidelijk een publiek voor deze apparaten, al is het spannend hoe ze het op langere termijn doen, door concurrentie van gratis tablet- en smartphonespelletjes bijvoorbeeld.
De PS4 heeft een paar goede argumenten. Zoals de DualShock 4, de controller waarmee je alles bestuurt. Deze ligt uitstekend in de hand dankzij een subtiele textuur in het plastic, en heeft een aantal interessante toevoegingen. Zo zit er een LED-licht op, dat met verschillende kleuren je status in een spel kan verbeelden, maar er in combinatie met een camera ook voor kan zorgen dat het systeem je precieze positie in de kamer kent. Een touchpad moet scrollen makkelijk maken (wat vreemd genoeg nog vrijwel nergens werkt). En eindelijk hebben de ouderwetse Start- en Select-knoppen, een Nintendo-traditie uit de jaren tachtig, plaatsgemaakt voor de nieuwe knoppen Option en, vooral, Share.
Die knop maakt de PS4 deel van een nieuwe generatie, meer dan de visuele verbeteringen. Je kunt er screenshots en video van jouw spelsessie mee delen op social media, wat simpel, slim en snel werkt (net als de rest van de menu-interface). Nog beter is de mogelijkheid om je spel live te streamen en met camera of microfoon van commentaar te voorzien. Dergelijke streams zijn al razend populair op platformen als Twitch.tv en Ustream, en vinden op de nieuwe PlayStation een natuurlijk thuis.