Leuk, leuker, allerleukst

Dit artikel stond op 30 november in nrc.next. Download de PDF van het hoofdartikel.

GamePad: het klinkt alsof de touchscreencontroller van Nintendo’s nieuwe spelcomputer (vanaf vandaag in de winkel) eigenlijk een Apple-tablet had willen zijn. Maar pak hem eens op en kijk er eens goed naar. Al die knoppen, de joystickjes, het robuuste plastic in plaats van kwetsbaar aluminium, de handgrepen aan de achterkant: dit is hoogstens de Playmobilversie van de iPad.

Dat is geen kritiek, het past juist uitstekend bij het Japanse Nintendo, dat 123 jaar geleden begon met het drukken van speelkaarten. Nintendo is geen hightechbedrijf, nooit geweest ook, en zelfs geen entertainmentbedrijf. Nintendo is een speelgoedbedrijf, dat goed is in het verzinnen van apparaten en games die je op nieuwe manieren laten spelen, van de Game Boy tot de Nintendo DS en van Super Mario tot Pokémon. Het heeft van inventiviteit en verrassing zijn handelsmerk gemaakt.

Dit is tegelijkertijd Nintendo’s tragiek. Verrassing is maar van tijdelijke aard en heeft geen ander nut dan verrassen, dus leeft het bedrijf van vondst tot vondst, van hype tot hype. Iedere keer moeten de ontwerpers op de proppen komen met iets wat opnieuw tot de mondiale verbeelding spreekt. Heeft het iets te pakken, dan doet Nintendo er alles aan om het vast te houden en uit te bouwen. Maar uiteindelijk dooft de vlam onherroepelijk, en is het terug naar de tekentafel.

Neem de Wii. Je pakte de witte afstandsbediening op, zwiepte ermee, sloeg een bal over het net en wist meteen: dit is leuk! Wii Sports was actief en sociaal, en sprak een breed publiek aan, en de Wii Fit-weegschaal versterkte het succes. Sinds de introductie zes jaar geleden werden meer dan honderd miljoen Wii’s verkocht.

Maar toen de hype voorbij was, was hij ook echt voorbij: afgelopen jaar boekte Nintendo voor het eerst in zijn lange geschiedenis een fors verlies. De redelijk succesvolle draagbare Nintendo 3DS kon hier niets aan veranderen.

Er ligt dus nogal wat druk op de Wii U: niet alleen moet hij wéér nieuw en leuk zijn, hij moet ook het gat in Nintendo’s begroting dichten. Het goede nieuws is dat de Wii U inderdaad nieuwe mogelijkheden biedt, waaronder zeker ook leuke. Het slechte nieuws is dat die leuke mogelijkheden minder voor zichzelf spreken dan bij de Wii het geval was. Dat suggereert alvast een minder explosieve verkoop, net als de relatief hoge prijs: met 350 euro voor het gangbare pakket is dit de duurste Nintendo-spelcomputer ooit.

De Wii U GamePad werkt niet zonder het Wii U-kastje onder je tv. In feite is dit een krachtigere Wii, die eindelijk de hoge resolutie van HDTV’s ondersteunt en waar oude Wii-games en accessoires nog steeds op werken. Wii-afstandsbedieningen zijn vereist om games met anderen te spelen.

De nieuwe mogelijkheden zitten ‘m in de GamePad, die naast knoppen en een touchscreen ook een bewegingssensor, camera en microfoon heeft. Het begint al bij de optie om games simpelweg op de GamePad te spelen, zodat de tv uit of op een andere zender kan. Je moet hiervoor wel in de buurt blijven van de Wii U, die het schijfje leest en het rekenwerk doet.

Prikkelender is de optie om de GamePad te gebruiken als tweede scherm, met extra informatie zoals een plattegrond van de spelwereld. Al kon dit in feite ook al op de Nintendo DS, de draagbare spelcomputer met twee schermen.

Vooralsnog doen de interessantste opties zich voor als er meerdere spelers meedoen, zoals bij de games die zijn verrijkt met wat Nintendo een “asymmetrisch” component noemt. Daarbij heeft de speler met de GamePad andere informatie dan de spelers die naar de tv kijken. In Nintendo Land-minigame Luigi’s Ghost Mansion is de GamePad-speler bijvoorbeeld een spook dat op de tv onzichtbaar is en vervolgens met zaklampen moet worden opgespoord.

Een andere minigame uit dezelfde compilatie, Captain Falcon’s Twister Race, is gemaakt voor één speler, maar veronderstelt wel dat er anderen in dezelfde ruimte zijn. Terwijl jij aandachtig naar de GamePad kijkt en ermee draait om een van bovenaf bezien voertuig veilig over een racebaan te manoeuvreren, zien zij een spectaculaire 3D-versie van dezelfde race op de tv. Compleet met jouw tronie als billboard langs de weg, live vastgelegd door de GamePad-camera!

Of het leuk genoeg is voor een Wii-achtig succes? Als dat lukt, is het sowieso maar voor een tijdje. En daarna mag Nintendo weer iets heel nieuws verzinnen.

Minirecensie: Nintendo Land

Het uitgangspunt van deze minigamecompilatie is charmant: de Mii-figuurtjes verkleden zich als Nintendohelden en doen op knullige wijze hun favoriete games na, waaronder hits als Zelda en Metroid, maar ook het vergeten Balloon Fight (1984). Dit is de Be Kind Rewind van de videogames.

De twaalf spelletjes slagen grotendeels in hun opzet: demonstreren waartoe de Wii U in staat is. Natuurlijk zijn sommige minigames leuker dan andere, al zullen de meningen uiteenlopen over welke de leukste zijn. Sowieso is het jammer dat de drie asymmetrische multiplayerspelletjes behoorlijk op elkaar lijken, wat de vraag oproept of de mogelijkheden van dit principe nu al zijn uitgeput.

Uiteindelijk doet Nintendo Land vooral smachten naar goed uitgewerkte versies van de geïmiteerde spellen. Helaas, voor er echte Zelda’s en Metroids verschijnen, zijn we minstens een jaar verder. En zij die hopen op een volwaardige update van Balloon Fight kunnen wachten tot ze een ons wegen.

Nintendo Land
Van: Nintendo EAD
Voor: Wii U
3/5 ballen

Minirecensie: Super Mario Bros. U

De afgelopen zes jaar bracht Nintendo vier New Super Mario’s uit, waarvan de voorlaatste deze zomer verscheen op de Nintendo 3DS. De formule staat vast: elementen uit de Mario-platformers van de jaren tachtig en negentig worden geremixt met een vleugje nieuws. De levels zijn makkelijk uit te spelen, maar niet als je de drie speciale munten wilt verzamelen. Toch is iedere aflevering weer leuk, een kwestie van videogamevakmanschap. Want wat zitten ze goed in elkaar!

Het vleugje nieuws pakt dit keer goed uit, zoals de mogelijkheid om te veranderen in een vliegende eekhoorn. Ook zitten de levels vol met enorme bewegende onderdelen, wat niet alleen een geslaagd spelelement oplevert, maar ook een indrukwekkend visueel effect.

Sowieso is het een openbaring om Mario te spelen in hoge resolutie, na bijna dertig jaar van grove pixels. Al is spelen op de GamePad verrassend verleidelijk, terwijl de resolutie daarop lager is dan op een HDTV.

New Super Mario Bros. U
Van: Nintendo EAD
Voor: Wii U
3/5 ballen

Minirecensie: ZombiU

Nintendo maakt speelgoed, maar wel speelgoed dat games voor 18 jaar en ouder kan afdraaien. Zoals dit opvallend enge zombiespel, waarin je een willekeurige overlevende door een postapocalyptisch Londen loodst.

De overlevende moet zichzelf in veiligheid brengen met hulp van een apparaat dat verdacht veel lijkt op een GamePad: ZombiU doorbreekt in wezen de ‘vierde muur’. Hou je de GamePad voor je om de omgeving te scannen op relevante voorwerpen, dan zie je het personage op je tv dit ook doen.

Superspannend: gebruik je de GamePad, dan gaat het spel gewoon door en kun je je zomaar beslopen worden. Voor je het weet ben je ook een zombie… en speel je verder als een nieuwe willekeurige overlevende. Met een beetje geluk vind je je oude zelf terug, en kun je je naarstig verzamelde spullen van hem of haar afpakken.

ZombiU
Van: Ubisoft Montpellier
Voor: Wii U
4/5 ballen