Opinie nrc.next: Ik wil dat mijn Mac gewoon z’n werk doet

Dit opiniestuk werd gepubliceerd in de nrc.next van maandag 8 november 2010. Lees ook mijn kanttekeningen en aanvullingen.

Schokkende cijfers van het CBS: 94 procent van de Nederlanders zit op internet. 84 procent daarvan kan mailen. Maar slechts 32 procent heeft de afgelopen drie maanden nieuwe software gedownload. Is ’s werelds krachtigste gereedschap eindelijk ingeburgerd, gebruiken we maar een fractie van de mogelijkheden.

Reden nummer één? Angst. 54 procent van de internetters, zegt het CBS, is bang voor computervirussen. Tja, iedereen is vrij om pc-software te schrijven en kan er dus ook vuiligheid in verwerken. Verder helpt het niet dat betaling en installatie voor veel mensen behoorlijk lastig blijkt.

Hoe anders is het op de iPhone. Volgens marktonderzoekbureau Nielsen heeft 91 procent van de gebruikers daar wel eens een nieuwe app op gezet. Eind oktober kondigde Apple-frontman Steve Jobs daarom de Mac App Store aan. Een virtuele winkel die het mogelijk maakt om direct vanaf de desktop door Apple gecontroleerde programma’s aan te schaffen en op de Mac te zetten – naar voorbeeld van de App Store op de iPhone. Binnenkort wordt het dus makkelijker om meer te doen met de computer. Virussen zijn verleden tijd, het systeem wordt stabieler. En softwaremakers gaan er waarschijnlijk meer door verkopen. Klinkt goed?

Niet voor menig techno-blogger. Er woedt een felle discussie op internet over de aankondiging van Jobs, waarbij tegenstanders, zoals anti-auteursrecht organisatie Defective by Design, oproepen tot protest. Apple’s aanpak is ‘gesloten’, zegt men. Het bedrijf heeft de neiging om het ecosysteem van computer, software en media zoveel mogelijk te controleren: in de  Mac App Store  staan immers alleen door Apple goedgekeurde programma’s. En dat is onwenselijk. Echte computers laten je volledig vrij in je doen en laten. “Als je een Mac hebt,” schreef Defective by Design op haar website, “zorg dan dat je klaar bent voor de apocalyps.”

Deze discussie is gesneden koek voor wie de concurrentiestrijd volgt tussen de iPhone en Google’s Android-platform. Twee telefoontypes die groeien in populariteit en sterke overeenkomsten vertonen. Beide worden getypeerd door hun apps, programmaatjes die simpele taken uitvoeren, informatie in bruikbare brokken ophalen van internet, of (zoals games) gewoon erg leuk zijn.

De enige manier om apps op de iPhone te downloaden is via de iPhone appstore. Een goudmijn voor Apple, dat 30 procent van de aankoopprijs van alle iPhone-apps ontvangt. Althans, als ze überhaupt worden toegelaten. Critici wijzen op de nadelen van dit ‘gesloten’ systeem. Het bedrijf hield bijvoorbeeld lange tijd alternatieven voor Apple’s eigen webbrowser Safari tegen. Nog steeds worden porno-apps geweerd – en er is zelfs een keer een app met politieke cartoons tegengehouden.

Maar de principiële bezwaren tegen Apple’s werkwijze verbleken  tegenover de vele praktische voordelen – vooral als je wil dat je computer of smartphone ‘gewoon werkt’. Opvallend genoeg zijn het vooral techneuten die blijven hameren op openheid. Tja, zij weten hun crashende, steeds tragere, door virussen besmette machines wel te fixen. Gebruiksgemak komt niet voor in hun woordenboek.

Niet voor niets zijn Android-apps minder populair dan iPhone-apps, terwijl er inmiddels meer Android-telefoons zijn verkocht dan iPhones. Op de pc is er zelfs nog meer behoefte aan integratie – zie de erbarmelijke downloadstatistieken van het CBS. Daarom is de Mac App Store zo welkom. En in tegenstelling tot de iPhone wordt het niet de enige manier om software binnen te halen. Wie geen problemen heeft met de traditionele methode, kan daar voorlopig op blijven vertrouwen. Mocht Apple in de toekomst besluiten om  softwareaankopen te beperken tot de Mac App Store, dan is het bedrijf gek als het gebruikers en softwaremakers niet meer vrijheid geeft. Het bedrijf zal immers weinig computers verkopen die de gebruiker extreem beperken in zijn mogelijkheden. En anders zijn er altijd nog toezichthouders zoals de EU.

Moeten we ons klaarmaken voor de apocalyps? Integendeel. De Mac App Store gaat ervoor zorgen dat meer mensen hun computer gebruiken zoals hij bedoeld is. Als een veelzijdig gereedschap dat ons leven beter en leuker maakt. Dat onze potentie maximaliseert. Daartegen afgezet is de discussie over geslotenheid geneuzel in de marge.